BLW - czym zastąpić cukier, czym słodzić

Dietetycy są zgodni - cukru w diecie niemowląt nie powinno się używać w ogóle, natomiast w przypadku małych dzieci najlepiej ograniczać go do minimum. Nie chodzi oczywiście o cukier, który w naturalnej postaci występuje w wielu produktach (np. owocach), tylko o tzw. cukier dodany - najczęściej w postaci białego, rafinowanego cukru (100% sacharozy). Znajduje się on nie tylko w słodyczach - dodawany jest także między innymi do pieczywa i innych wypieków, do wyrobów z mleka, do pożywienia w słoikach, do napojów, sosów i innej, przetworzonej żywności (nawet tej deklarowanej jako zdrowej czy fit). Jeśli przygotowujemy posiłki w domu, to mamy większą kontrolę nad tym, ile i czym słodzimy. Dlatego warto rozważyć używanie zdrowszych zamienników cukru, jeśli danie ma być na słodko. A alternatyw jest całlkiem sporo.

Dlaczego nie powinno się dosładzać posiłków i napoi niemowlętom oraz małym dzieciom? Czemu cukier jest taki niezdrowy?

• Cukier ma negatywny wpływ na system odpornościowy organizmu - obniża odporność na wirusy i bakterie, jest także doskonałą pożywką dla grzybów i pasożytów. A pierwsze dwa lata życia dziecka to czas, w którym kształtuje się jego układ immunologiczny - niezdrowe pożywienie, w tym cukier, zaburza ten proces.
• Cukier jest najczęstszą przyczyną próchnicy (trawienie cukru zaczyna się już w jamie ustnej).
• Używanie cukru w diecie niemowląt i dzieci powoduje zaburzenie apetytu, kształtowanie się nieprawidłowych nawyków żywieniowych i nadużywania słodkości w przyszłości (cukier ma działanie uzależniające).
• Nadużywanie cukru to prosta droga do otyłości, licznych chorób metabolicznych, a nawet cukrzycy.
• Cukier nie tylko przykłada się do powstawania chorób cywilizacyjnych, ale także przeszkadza w ich leczeniu. Nadmiar cukru w diecie może także zwiększać ryzyko nowotworu.

Niemowlęta i dzieci warto przyzwyczajać do neutralnych, niedosładzanych potraw. Z drugiej strony chcąc przyrządzać wspólne, rodzinne posiłki - czasami nie da się uniknąć słodzenia, gdy przygotowujemy danie choćby na lekko słodko (jak np. śniadaniowe muffiny, placuszki czy inne wypieki).

Czym wobec tego zastąpić cukier? Jakie są zdrowsze zamienniki cukru? Zobacz czego używam, kiedy ma być na słodko :-)
 

Daktyle i inne suszone owoce

Z suszonych daktyli możemy w prosty sposób zrobić mus i syrop daktylowy, które z powodzeniem nadadzą daniu słodkiego smaku i zastąpią cukier. Daktyle mają korzystny wpływ na organizm:

• zawierają cenne składniki mineralne (potas, żelazo, fosfor, magnez, wapń), witaminy (PP, B1, B2, A) oraz błonnik,
• posiadają spore ilości antyoksydantów, które podnoszą odporność organizmu,
• jako nieliczne owoce zawierają naturalne salicylany, które działają podobnie jak aspiryna (pomagają w stanach zapalnych, obniżają temperaturę, niwelują uczucie bólu),
• mimo dużej zawartości cukrów prostych, nie podnoszą poziomu cukru we krwi.

W roli słodziwa znakomicie sprawdzą się też takie suszone owoce jak morele, rodzynki, figi czy śliwki. Można je dodawać zarówno do dań zimnych jak i ciepłych, w postaci drobno pokrojonej lub zblendowanej. Zawierają liczne minerały, witaminy oraz błonnik.
Jak wybierać suszone owoce? Kupując suszone owoce należy zwrócić uwagę na to, czy:

• są niesiarkowane (nie zawierają dwutlenku siarki w składzie) - czyli czy są naturalnie suszone na słońcu,
• nie posiadają substancji słodzących, np. syropu glukozowo-fruktozowego.

 

Banany i inne słodkie owoce

Dojrzałe banany, dodane do dania, znakomicie sprawdzą się jako naturalny słodzik. Banany są tak bogate w składniki odżywcze, że chyba łatwiej jest wymienić te, których nie zawierają :-) Zresztą do właściwości odżywczych i zdrowotnych owoców chyba nie trzeba nikogo przekonywać. Oprócz bananów można eksperymentować z innymi dojrzałymi i słodkimi owocami - na przykład gruszkami, jabłkami, figami, melonami, kaki czy brzoskwiniami.  U nas najczęściej dosładzamy owocami placki, muffinki, ciasta, owsianki, jaglanki czy jogurt naturalny. W ramach słodyczy jemy także po prostu świeże owoce.
 

Melasa (np. karobowa lub trzcinowa)

Gęsty, ciemnobrązowy, naturalnie wytwarzany syrop. Jest produktem ubocznym podczas produkcji cukru spożywczego. Melasa jest produktem bardzo wartościowym. Niemniej nadal zawiera sporo sacharozy, więc nie należy z nią przesadzać i używać bez umiaru. Zwłaszcza że posiada właściwości przeczyszczające (pomaga na zaparcia).
Jakie są zalety melasy?

• Jest bogatym źródłem mikroelementów (m. in.: wapnia, magnezu, żelaza, miedzi, manganu, potasu). Posiada także dużą zawartość witamin z grupy B.
• Wspomaga układ odpornościowy, kostny i trawienny.
• Ma o wiele niższy indeks glikemiczny niż biały, rafinowany cukier, a także mniej kalorii.
•  Ma mniejszą zawartość cukrów niż inne popularne zamienniki, jakimi są miód i syrop klonowy.

Kupując melasę należy zwrócić uwagę na to, czy nie zawiera dodatku dwutlenku siarki.
 

Wanilia, cynamon cejloński, karob

Dodatek tych przypraw pomoże nam w nadaniu potrawie słodkości i wydobyciu wyrazistego aromatu. Nieco wanilii, cynamonu czy karobu (który stanowi świetny i zdrowszy zamiennik kakao) sprawi, że danie będzie miało słodszy smak.
Z cynamonem należy być ostrożnym w diecie, ze względu na zawartość toksycznej kumaryny. Zamiast dostępnego w większości sklepów cynamonu Cassia, najlepiej używać cynamonu cejlońskiego, ze względu na mniejszą zawartość tej substancji.
 

Jakie inne naturalne słodziki można stosować, ale z umiarem?

• Syrop klonowy
  Mniej kaloryczny niż biały cukier i miód. Syrop klonowy zawiera także sporą dawkę wartościowych witamin B, mikroelementów (fosfor, magnez, mangan, potas, wapń) oraz przeciwutleniaczy. Niemniej i tak w ok. 52-75% składa się z sacharozy. Dlatego też nie powinnien być spożywany w nadmiarze, choć zdecydowanie jest to zdrowsza alternatywa cukru.
• Miód
  Miód składa się w 70-80% z cukrów (głównie glukozy i fruktozy). Nadal jest to więc źródło sporej dawki cukru. Miód zawiera także witaminy i składniki mineralne, jednak obróbka termiczna miodu powoduje utratę jego pozytywnych właściowości. Jeśli używamy miodu - powinniśmy wybierać naturalny (nie sztuczny), najlepiej z dobrego źródła.
  Miodu nie powinno podawać się niemowlętom do 1 roku życia, ze względu na ryzyko botulizmu.
• Cukier kokosowy
  Produkt często polecany jako zdrowy zamiennik cukru. Owszem, jest to zdrowsza alternatywa (jeśli jest wytwarzany naturalnie), ponieważ oprócz pustych kalorii zawiera także mikroelementy (żelazo, cynk, magnez, potas), witaminę C i witaminy z grupy B. Cukier kokosowy ma także niższy indeks glikemiczny niż biały cukier (o około połowę). Niemniej jest to nadal w 70-79% sacharoza.

A Wy czym zastępujecie cukier? :-)